«Με τη σκέψη στην πατρίδα», όψεις της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων στις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης (1949-1974)
Η χώρα μας έχει δώσει άφθονο υλικό έρευνας στους μελετητές του μεταναστευτικού και προσφυγικού ζητήματος καθώς χιλιάδες συμπατριώτες μας έχουν διασπαρεί ανά τους αιώνες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Κομμάτι όλων αυτών των ρευμάτων ανθρώπων που ξεκίνησαν για τη νέα «γη της επαγγελίας» -ότι κι αν σήμαινε αυτό- αποτέλεσαν και οι πολιτικοί πρόσφυγες.
Μιχάλης Τυρίμος 1907 – 1944
Με την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας του Μεταξά τον Αύγουστο του 1936, ο Τυρίμος , περνά στην παρανομία αλλά συλλαμβάνεται μετά από ένα τρίμηνο και κατόπιν δίκης και καταδίκης με το «ιδιώνυμο», θα μεταφερθεί στις φυλακές Αίγινας . Εκεί θα ασχοληθεί αμέσως με την καθοδήγηση των συγκρατουμένων του. Λόγω της έντονης δραστηριότητάς του αυτής, θα τον μεταφέρουν στις φυλακές Κέρκυρας.
Εκεί, όπως λένε οι πηγές της εποχής , ο Τυρίμος αποφασίζει να συνεργαστεί με την Ασφάλεια για την εναντίωση στο κόμμα και να συμβάλει στη διάλυση των οργανώσεων του ΚΚΕ, οπότε υπογράφει «δήλωση»
Ακίνδυνος Αλβανός: Ένας “επικίνδυνος” κομμουνιστής απο την Αγία Παρασκευή.
Στις 11 Οκτωβρίου του 1947, έξω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, έγινε η εκτέλεση δέκα αγωνιστών, από τους 52 που λίγους μήνες πριν είχε καταδικάσει το έκτακτο στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης σε θάνατο. Με αυτή την πράξη ανοίγει…
Νίκος Βαβούδης: Από τον Μανταμάδο στην παρανομία
Το κείμενο αυτό του Βαβούδη που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη τον Νοέμβρη του 1933 και το οποίο το υπογράφει με το όνομα του, από την στιγμή που ως φυλακισμένος δεν υπήρχε κανένας λόγος να κρύβεται, θα πρέπει να είναι από τα λίγα, αν όχι το μοναδικό δικό του κείμενο που δημοσιεύτηκε ποτέ. Επιπλέον παραθέτει μερικές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την ίδρυση των πρώτων πυρήνων του ΚΚΕ στην πόλη της Μυτιλήνης που γενικά είναι άγνωστοι σε πολλούς και πολλές.
H Παρισινή Κομμούνα για αρχαρίους (video)
Η Παρισινή Κομμούνα ήταν η εργατική επαναστατική κυβέρνηση που εγκαθιδρύθηκε στο Παρίσι μετά την εξέγερση της εθνοφρουράς και των εργατών της πόλης και διήρκεσε από τις 26 Μαρτίου του 1871 μέχρι τις 28 Μαΐου της ίδιας χρονιάς.
Ενα ομόλογο με …ρήτρα λαδιού από το Δήμο Μυτιλήνης, το 1944
Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον είναι το γεγονός, ότι, διαβάζοντας αυτή την απόφαση με τα μάτια του σήμερα, αντιλαμβανόμαστε ότι εκείνη την εποχή ο Δήμος Μυτιλήνης προσπάθησε να κάνει αυτό που σήμερα γίνεται κατά κόρον σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, αλλά και στην Ελλάδα: Σε μια εποχή έντονης “έλλειψης ρευστότητας”, προσπάθησε να δημιουργήσει “ρευστό”, παρακάπτοντας το χρήμα, βασιζόμενος από τη μια στους πολίτες (όσους θέλουν και μπορούν) και από την άλλη πάνω σε ένα κοινά αποδεκτό ισοδύναμό που υπήρχε σε αφθονία στο νησί (δηλαδή το λάδι).
“Omnia sunt communia» – Η επανάσταση των χωρικών.
Ο Thomas Müntzer ήταν ένας από τους πρώτους οπαδούς του Λούθηρου αλλά σε αντίθεση με αυτόν υποστήριζε τη δια της βίας απελευθέρωση των αγροτών. Στο Μυλχάουζεν όπου ήταν ιερέας προσπάθησε να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες του για την οργάνωση μιας δίκαιης κοινωνίας. Κατάργησε τα προνομία των αριστοκρατών, διέλυσε μοναστήρια μοιράζοντας την περιουσία τους, έφτιαξε καταλύματα για τους άστεγους και οργάνωσε συσσίτια για τους φτωχούς. Ζητούσε την κοινοκτημοσύνη των αγαθών (omnia sunt communia)και την ιδία υποχρέωση για όλους να εργάζονται. Παράλληλα προωθούσε και οργάνωνε την ιδέα ενός ένοπλου ξεσηκωμού των αγροτών.
Η 25η Μαρτίου 71 χρόνια πριν στην Λέσβο
Λίγους μήνες πιο πριν, τον Δεκέμβρη του 44, η Αριστερά, είχε υποστεί σημαντική στρατιωτική ήττα και ενδεχομένως λίγο διάστημα πιο πριν και ο τοπικός ΕΛΑΣ να έχει παραδώσει τα όπλα του.
Στο νησί το πρόγραμμα των τοπικών εκδηλώσεων το κατάρτισε η “Λαϊκή Επιτροπή” που συγκροτήθηκε ειδικά για αυτόν το σκοπό και αυτές αρχίσανε μια βδομάδα πιο πριν με με μια σειρά διαλέξεις στη “Φεμίνα” και στον ΦΟΜ.
Η “Ελεύθερη Λέσβος” η εφημερίδα του ΕΑΜ Λέσβου, κυκλοφόρησε το Σάββατο 24_03_1945 με πρωτοσέλιδο: “Φωτιά και γνώση” γράφοντας χαρακτηριστικά: “Και τότε και τώρα οι αφεντάδες στάθηκαν στο πλεβρό του Κατακτητή. Και τότε σαν και τώρα οι εκμεταλλευτές του δεν αφήνουν το θύμα να φύγει από τα δόντια τους. Μα τώρα ο Λαός έχει ανοιχτά τα μάτια”.
Μηχανή Πετρελαίου “ΣΟΦΙΑΣ”, 5Hp…. made in lesvos (video)
Οι μηχανές πετρελαίου χρησιμοποιήθηκαν για όλων των ειδών τις χρήσεις, όπως άντληση νερού για την άρδευση των αγρών, κίνηση των καϊκιών και όλων των ψαράδικων σκαφών.
Μυτιλήνη: Οι γυάλινες χειροβομβίδες του Μεσαίωνα
«Γυάλινες χειροβομβίδες των μεσαιωνικών χρόνων από το Κάστρο της Μυτιλήνης» αποτελούν το πρώτο αρχαιολογικό έκθεμα σειράς εκδηλώσεων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης. Το συγκεκριμένο σύνολο ευρημάτων, αποτελεί ιδιαίτερο έκθεμα, αρκετά σπάνιο στον ελλαδικό, αλλά και στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο και βρέθηκε στο μεσαιωνικό Κάστρο της Μυτιλήνης.
Η ζωή των χωριών από τον τοπικό τύπο: Παράκοιλα
Η αρχαία κώμη “Παράκελα” ήταν χτισμένη έξω απ’ το κάστρο. Στα Ν. των Παρακοίλων υπήρχαν τα μικρά χωριά Ανδροντικάδος και Χώρα που οι κάτοικοί τους τα εγκατέλειψαν σε άγνωστο χρόνο, και συγκεντρώθηκαν πάνω στο ύψωμα , “παρά; την κοιλάδα”. Έτσι το νέο χωριό πήρε το όνομα Παράκοιλα.
“Μυτιληνιός”: Μια “κομμουνιστική εβδομαδιαία εφημερίδα” στη Μυτιλήνη του 1921
Ψάχνοντας στα ψηφιακά αρχεία της βιβλιοθήκης της Μυτιλήνης, πέσαμε πάνω σε κάτι το οποίο το βρίσκουμε αρκετά ενδιαφέρον, μιας και πρέπει να είναι από τα πρώτα τεκμήρια και μαρτυρίες για την αριστερή και κομμουνιστική κίνηση στο νησί μας.
Πρόκειται για την εβδομαδιαία εφημερίδα “Μυτιληνιός” που το 14ο τεύχος της, που υπάρχει ψηφιοποιημένο στη συλλογή, κυκλοφόρησε στις 21 Μαρτίου 1921 (πριν από 95 χρόνια!) και η οποία αυτοπροσδιορίζεται ώς “Κομμουνιστική βδομαδιάτικη εφημερίδα” με διευθυντή τον Θ. Δ. Θεοδωρίδη.
Οι πρόσφυγες άλλαξαν την όψη της Μυτιλήνης
Η πόλη της Μυτιλήνης στη 10ετία του 1920 πολεοδομικά ήταν το 1/3 της σημερινής. Οι πολύτεκνες, κατά κανόνα, οικογένειες των 6 ή και 10 ατόμων βολεύονταν σε ένα «σπ’τέλι», όπως λέμε εμείς οι Μυτιληνιοί, των 30-40 τετραγωνικών μέτρων, κατά τη ρήση «κτήμα, όσο θωρείς και σπίτι, όσο χωρείς». Και χωρούσαν οι συστεγαζόμενες τρεις γενιές (παππούδες, γονείς, παιδιά) μια χαρά στις καμαρούδες των τότε σπιτιών. Αίθουσες «βεράνια» και «γερ εβί», μεγάλες δηλαδή, έβρισκες μόνο στα μέγαρα των αρχοντάδων στον Αρχοντομαχαλά, στον Μακρύ Γιαλό και στη Σουράδα. Κι είχαν αυτά πολλούς «π’καρήδες» (καπνοδόχους) που συχνοκάπνιζαν, σε αντίθεση με τον έναν των φτωχόσπιτων, που πολλές φορές έμενε «ακνίσσωτος».