ΤΑ ΜΠΛΟΚΙΑ

Ειδήσεις και αναλύσεις από τη Λέσβο και την Ελλάδα με αριστερή ματιά!

Επικαιρότητα

“Χαμένες προσδοκίες” ή αστήριχτες ιστορίες;

 

neaniki-epixeirimatikotita

Με πρωτοσέλιδο και στις με εσωτερικό  ολοσέλιδο δημοσίευμά της, τοπική εφημερίδα μας πληροφορεί, αναφερόμενη στα τέσσερα προγράμματα του ΕΣΠΑ, που πρόσφατα προκήρυξε το Υπουργείο Ανάπτυξης, ότι πρόκειται για «χαμένες προσδοκίες».

Το αποτέλεσμα είναι να σπέρνει σύγχυση στους τοπικούς υποψήφιους επενδυτές στους οποίους απευθύνονται αυτά τα προγράμματα,  να τους απογοητεύει και ενδεχομένως να τους αποτρέπει από το να προσπαθήσουν να τα αξιοποιήσουν.

Αλλα ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Όπως είναι γνωστό, πρόσφατα το υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε στην προκήρυξη του πρώτου κύκλου τεσσάρων προγραμμάτων που εντάσσονται στο ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα:

Πρόγραμμα «Ενίσχυση της Αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης»

Πρόγραμμα «Νεοφυής Επιχειρηματικότητα»

Πρόγραμμα «Αναβάθμιση πολύ μικρών & μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων με την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές»

Πρόγραμμα «Ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών»

Αφήνουμε κατά μέρος την ενδιαφέρουσα πράγματι παρατήρηση, ότι δηλαδή στα προγράμματα αυτά, «δεν λαμβάνονται υπόψη κοινωνικά κριτήρια» και αυτό για τον απλό λόγο ότι μας φαίνεται εντελώς «ξεκρέμαστο» ως επιχείρημα που μπορεί να αφορά τις αιτιάσεις του αρθρογράφου σχετικά με τις «ανισες κατανομές και άδικα κριτήρια που δεν ευνοούν το νησί μας». Η ύπαρξη ή μη, κοινωνικών κριτηρίων στα εν΄ λόγω προγράμματα, είναι κάτι που αφορά όλη την Ελλάδα και προφανώς με τίποτα δεν αποδεικνύει διάκριση «ανάμεσα στις περιφέρειες», όπως άλλωστε είναι το κύριο θέμα του σχετικού άρθρου.

Η βασικές ενστάσεις της καλής εφημερίδας σε σχέση με αυτά τα προγράμματα είναι δύο: «η άνιση κατανομή ανάμεσα στις περιφέρειας και τα κριτήρια ένταξης, κάθε άλλο παρά ευνοούν την περιοχή μας» δηλαδή τη Λέσβο.

Κατά τον αρθρογράφο, η «άνιση κατανομή» αφορά τα προγράμματα που έχουν να κάνουν με την «ενίσχυση της αυτοπασχόλησης» την «νεοφυή επιχειρηματικότητα» και την «αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφισταμένων επιχειρήσεων» ενώ τα «άδικα κριτήρια» το πρόγραμμα της «ενίσχυσης τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων»,

20160315_103806 (1)

Η κατηγοριοποίηση: 

Προκειμένου να στηρίξει την άποψη περί «άδικης κατανομής ανάμεσα στις περιφέρειες» που «ρίχνουν το νησί μας» ο αρθρογράφος ξεκινάει από την «κατηγοριοποίηση» των περιφερειών σε «λιγότερο αναπτυγμένες» που είναι αυτές που έχουν κατά κεφαλή ΑΕΠ μικρότερο από το 75% το μέσου όρου των 27 χωρών, «περιφερειών σε μετάβαση» που είναι όσες έχουν κατά κεφαλή ΑΕΠ, από 75% – 90% του μέσου όρου των 27 και «περισσότερες ανεπτυγμένες» όσες έχουν πάνω από 90%.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτή η κατηγοριοποίηση δεν είναι ακριβώς ο «χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων», όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, μιας και αυτός (ο χάρτης) αφορά κυρίως τα όρια των επιδοτήσεων που δίνονται σε κάθε περιφέρεια, στηρίζεται όμως, όπως και ο χάρτης, στα ίδια δεδομένα: Η κατάταξη των περιφερειών βασίστηκε στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ως μέσο όρο των ετών 2008 – 2010 βάσει των στοιχείων της Eurostat και τα ποσοστά που προκύπτουν ανά κατηγορία περιφέρειας, διαμορφώνουν την παρακάτω εικόνα:

  • Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μικρότερο του 75% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα)
  • Περιφέρειες μετάβασης: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μεταξύ του 75% και του 90% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη)
  • Πλέον αναπτυγμένες περιφέρειες: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μεγαλύτερο του 90% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (Αττική, Νότιο Αιγαίο)

Αν κάποιος λοιπόν είχε να παρατηρήσει κάτι σε αυτή την κατηγοριοποίηση, δεν είναι αυτό που ισχυρίζεται ο αρθρογράφος, ότι δηλαδή «η Κρήτη ευνοείται αφού εντάσσεται μαζί με το Β. Αιγαίο, ενώ στην ουσία είναι αναπτυγμένη περιφέρεια», το οποίο άλλωστε δεν προκύπτει από πουθενά, αλλά το γεγονός ότι για την κατηγοριοποίηση των περιφερειών χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα της διετίας «2008-2010», χωρίς να παρθούν υπόψη οι τρομακτικές υφεσιακές επιπτώσεις των μνημονίων τα επόμενα χρόνια.

Επιπλέον καλό είναι να γνωρίζουμε ότι αυτή η “κατηγοριοποίηση» έχει ήδη αποφασιστεί από τον Μάη του 2004, στην βάση αυτής της «κατηγοριοποίησης» έχει υπογραφεί το «Σύμφωνο Εταιρικής Συνεργασίας» με την Ε.Ε (πάλι τον Μάιο του 2014) και οι αλλαγές που μπορούν να γίνουν στα διάφορα προγράμματα που εντάσσονται σε αυτό (τομεακά ή περιφερειακά) γίνονται εντός συγκεκριμένων πλαισίων και με πολύ συγκεκριμένες διαδικασίες.

Αλλωστε αυτός ακριβώς είναι και ο βασικός λόγος της, όποιας, καθυστέρησης παρατηρήθηκε στην έναρξη των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ (2014-2020): Η νέα κυβέρνηση και προκειμένου να εντάξει όσο αυτό είναι δυνατό, την δική της φιλοσοφία σε ένα ήδη «κλειδωμένο» πρόγραμμα χρειάστηκε και χρειάζεται αρκετές διαπραγματεύσεις με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η κατανομή

Στην συνέχεια ο αρθρογράφος ασχολείται με την «κατανομή» των πόρων κάθε προγράμματος, που είναι διαφορετική σε κάθε κατηγορία περιφερειών. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή οι ίδιοι οι κανονισμοί της νέας προγραμματικής περιόδου το επιβάλλουν. Ετσι αυτό που ισχύει είναι ότι στο σύνολο των διαθέσιμων πόρων των διαφόρων τομεακών προγραμμάτων θα πρέπει να υπάρχει η παρακάτω κατανομή.

  • Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: 57,49% των διαθέσιμων πόρων
  • Περιφέρειες μετάβασης: 21,85% των διαθέσιμων πόρων
  • Πιο αναπτυγμένες περιφέρειες: 20,66% των διαθέσιμων.

…και το «μπέρδεμα»….

Σε αυτό το σημείο να κάνουμε μια παρένθεση: Ο αρθρογράφος ισχυρίζεται ότι στο «προηγούμενο ΕΣΠΑ» το σύνολο των πόρων που «κατευθύνθηκαν στην περιοχή μας» για αντίστοιχες δράσεις ήταν περίπου «20 εκατ. ευρώ», από τα οποία «απορροφήθηκαν ή θα απορροφηθούν  τα 12 εκατ.». Αυτό είναι σωστό. Ειλικρινά όμως αρνούμαστε να πιστέψουμε ότι ο συντάκτης μπερδεύει τόσο τα πράγματα, έτσι ώστε να μπλέκει τους πόρους του ΠΕΠ του Β. Αιγαίου με αυτούς του «Τομεακού πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας».

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, οι τρέχουσες προκηρύξεις είναι από το Υπουργείο Ανάπτυξης (όχι από την Περιφέρεια)  είναι ένα τμήμα του συνολικού προγράμματός του (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία – ΕΠΑνΕΚ)) και δεν περιλαμβάνουν τους πόρους του ΠΕΠ Β. Αιγαίου. Αυτοί οι πόροι που αφορούν την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της περιφέρειάς μας στο νέο  ΕΣΠΑ έχουν προϋπολογισμό περίπου 25 εκατ. ευρώ και θα προκηρυχθούν αργότερα.

5,76 επενδυτικά σχέδια για τη Λέσβο;

Στην συνέχεια ο αρθρογράφος, με έναν εντελώς «μπακαλίστικο» τρόπο και προκειμένου να δημιουργήσει εντυπώσεις και να φτιάξει έναν «πιασάρικο» τίτλο μας πληροφορεί  ότι στη Λέσβο και στο πρόγραμμα “αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων…” αντιστοιχούν αναλογικά μόνο 5,76 επενδυτικά σχέδια. Πως φτάνει όμως σε αυτό το συμπέρασμα;

Καταρχήν διαιρεί τον συνολικό προϋπολογισμό που αφορά την κατηγορία των περιφερειών που ανήκει το Β. Αιγαίο (7.200.000) με ένα μέσο όρο επιδότησης: 50.000. Το αποτέλεσμα είναι 144 επενδυτικά σχέδια, κάτι που είναι απολύτως σωστό. Στη συνέχεια διαιρεί αυτά τα 144 επενδυτικά σχέδια με τον αριθμό των περιφερειών που είναι στην ίδια κατηγορία με το Β. Αιγαίο, δηλαδή το 5 και βρίσκει σύνολο ανά περιφέρεια: 28,8. Τέλος διαιρεί αυτό τον αριθμό με τα (μεγάλα) νησιά του Β. Αιγαίου (Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία) και βρίσκει το 5,76!

Αν όμως εμείς θελήσουμε να πάμε παραπέρα τη «μεθοδολογία» του συντάκτη και αν θέλαμε να δημιουργήσουμε τις εντελώς αντίθετες εντυπώσεις,  – με βάση τη «μεθοδολογία» του μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο νομός μας είναι ο πλέον ευνοημένος από τη στιγμή που: 

α) Στο νομό μας (νομό Λέσβου) αντιστοιχούν αναλογικά ΔΙΠΛΑΣΙΑ επενδυτικά σχέδια από ότι στο νομό Χίου (11, 52 έναντι 5,76)

β) Στο νομό μας (νομό Λέσβου) αντιστοιχούν αναλογικά 1,6 φορές ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ επενδυτικά σχέδια από ότι αναλογούν στο Νομό Ηρακλείου και στους άλλους νομούς της Κρήτης, αλλά και στους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας.

Γ) Στο νομό μας (νομό Λέσβου) αντιστοιχούν αναλογικά ΔΙΠΛΑΣΙΑ επενδυτικά σχέδια, από ότι αναλογούν σε κάθε νομό ξεχωριστά της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της Περιφέρειας Ιονίων νήσων.

Είναι σαφές όμως ότι με την δημιουργία εντυπώσεων δεν οδηγούμαστε πουθενά γιατί στην πράξη τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά: Από τη στιγμή που οι προτάσεις του κάθε επιχειρηματία λειτουργούν (αναγκαστικά) ανταγωνιστικά μεταξύ τους, το στοίχημα για τους επιχειρηματίες της κάθε περιοχής είναι να καταθέσουν όσο το δυνατό καλά και τεκμηριωμένο επιχειρηματικά σχέδια. Αυτό είναι το στοίχημα και για τους επιχειρηματίες (σημερινούς και δυνητικούς) και της Λέσβου, που θέλουν να ενταχθούν στα παραπάνω προγράμματα.

Εδώ γιατί έχουμε διαφορετική κατανομή;

Στη συνέχεια ο αρθρογράφος ασχολείται με το πρόγραμμα που αφορά τις τουριστικές επιχειρήσεις και αναρωτιέται: «Γιατί εδώ υπήρξε άλλη μέριμνα για την κατανομή των πόρων, ενώ στα τρία πρώτα προγράμματα όχι;»

Όπως σημειώσαμε προηγουμένως «στο σύνολο των διαθέσιμων πόρων των διαφόρων τομεακών προγραμμάτων» θα πρέπει να υπάρχει μια συγκεκριμένη κατανομή ανά κατηγορία περιφερειών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αυτή η κατανομή μπορεί να διαφέρει από πρόγραμμα σε πρόγραμμα, αρκεί στο σύνολο του τομεακού προγράμματος να τηρείται αυτός ο κανόνας.

Με βάση αυτή τη λογική και από τη στιγμή που το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφενός μεν εντάσσεται σε άλλον άξονα του προγράμματος Ανταγωνιστικότητα αφετέρου δε επειδή αφορά τον Τουρισμό, είναι λογικό να δόθηκε βάρος στις περιοχές που έχουν την μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη, δηλαδή τα νησιά και την Κρήτη.

Ναι αλλά τα κριτήρια συμμετοχής;
Στη συνέχεια ο συντάκτης, «στρέφει τα πυρά του» στα κριτήρια συμμετοχής, που κατά τη γνώμη του «θέτουν εκτός της πλειοψηφία των τουριστικών επιχειρήσεων” και είναι για τις «μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που υπάρχουν στην Κρήτη και όχι στη Λέσβο».

Είναι αλήθεια ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να ενταχθεί μια υπάρχουσα επιχείρηση στο πρόγραμμα, είναι η απασχόληση (κατά μέσο όρο) «έστω και ενός υπαλλήλου» έστω και με μερική απασχόληση (0,5 ΕΜΕ μισθωτής εργασίας/έτος). Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Για να ενταχθεί μια επιχείρηση στο πρόγραμμα θα πρέπει να απασχολεί είτε έναν εργαζόμενο για τουλάχιστον 6 μήνες, είτε 2 εργαζόμενους για τουλάχιστον 3 μήνες. Αυτό προφανώς δεν βοηθάει τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της Λέσβου, που απασχολούν κάτω από 2 άτομα προσωπικό και λειτουργούν λιγότερο από 3 μήνες το χρόνο.

Ομως το πρόγραμμα ΔΕΝ αφορά ΜΟΝΟ ξενοδοχειακές μονάδες. Αφορά το σύνολο των εμπλεκόμενων με τον τουρισμό επιχειρήσεων (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τουριστικά γραφεία, ενοικιάσεις αυτοκινήτων κλπ, γύρω στους 70 διαφορετικούς ΚΑΔ που έχουν αναφορά στον Τουρισμό). Και είναι γνωστό ότι οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις καλύπτουν τις προϋποθέσεις της απασχόλησης που βάζει το πρόγραμμα.

Τελικά:

Είναι γνωστό στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ότι την πρώτη φορά που «ανοίγει ένα πρόγραμμα» ιδιαίτερα από τα λεγόμενα «ανταγωνιστικά» του υπουργείου Ανάπτυξης, υπάρχει ο φόβος ότι «θα μας τα φάει η Κρήτη» και ότι «εμείς θα είμαστε οι ριγμένοι». Αυτό βεβαίως δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι τώρα, άλλωστε και στο προηγούμενο ΕΣΠΑ κάπως έτσι λειτούργησαν τα πράγματα.

Κατανοούμε βεβαίως την ανάγκη που υπάρχει να έλθουν δηλαδή περισσότεροι πόροι από τα διάφορα τομεακά αλλά και τα άλλα προγράμματα στο νησί μας. Αυτό πρέπει  ειδικά αυτή την περίοδο να είναι η προσπάθεια όλων μας.  Ισχυριζόμαστε όμως ότι αυτό θα πρέπει να γίνει με τα σωστά επιχειρήματα και όχι με τις αστήριχτες «ιστορίες και διαδόσεις» που κυκλοφορούν στην «πιάτσα»

Αλλά δεν μπορούμε να καταλάβουμε τον λόγο που η καλή εφημερίδα επέλεξε να αφιερώσει ένα ολόκληρο πρωτοσέλιδο και μια ολόκληρη σελίδα και μάλιστα με τόσο απαξιωτικούς τόνους, σε κάτι που το μόνο που μπορεί να προκαλέσει είναι σύγχυση και απογοήτευση στους ενδιαφερόμενους δυνητικούς επενδυτές. Ειδικότερα στους νέους επιστήμονες και στους νέους γενικότερα που ενδεχομένως να θελήσουν να προσπαθήσουν να δοκιμάσουν, ατομικά ή συλλογικά, να προχωρήσουν την επιχειρηματική ιδέα τους…