Επειδή όλο και περισσότερο ακούγεται το «βρώμικο ‘89», πέρα από νομικά, δικογραφίες, αποφάσεις, μάρτυρες και ψευδομάρτυρες, ας θυμηθούμε πώς ήταν η Ελλάδα το 1989: Το ΠΑΣΟΚ ήταν ακόμα ιδέα, ο Ανδρέας Παπανδρέου μία μορφή που οι ψηφοφόροι του ορκίζονταν στο όνομά του, η κοινωνία είχε μπουκάρει στις πόρτες που είχαν πρόσφατα ανοίξει (Δημόσιο, Πανεπιστήμια, κλπ) κι έβλεπε το μέλλον της μέσα από την επίπλαστη, έστω, ευμάρεια και την ελευθερία, που μέχρι τότε είχε στερηθεί. Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να έχασε τις εκλογές του 1989, ζήτησε όμως και πήρε συγχωροχάρτι. Οι ωφελημένοι όφειλαν να δείξουν την ανοχή τους.
Το «Τσοβόλα, δώστα όλα», ήταν πολύ διαφορετικό από το «Μαζί τα φάγαμε». Στις μέρες μας, αν και αναγνωρίζεται το λάθος στην πρακτική του πρώτου, δεν υπάρχει ανοχή στην κοροϊδία του δεύτερου. Από το 1989 μέχρι σήμερα ο πολίτης έχει καλά εμπεδώσει με ποιόν τρόπο ο δημόσιος πλούτος μετατρέπεται σε ιδιωτικό χρέος στις πλάτες του, μιά γνώση που δεν υπήρχε το 1989, με αποτέλεσμα να θεωρεί τα μεγάλα κόμματα φυτώρια διαπλεγμένων, που τόσα χρόνια τον εκπροσωπούσαν μέσα από μια κανονικότητα μαύρης συνδιαλλαγής, τα δε μικρότερα κόμματα ως άπειρα παιδαρέλια, που δεν κατάφεραν να αντιληφθούν και να αναδείξουν τα εγκλήματα αυτής της κανονικότητας.
Τις τελευταίες μέρες εμφανίζονται οι «τέως», που τα ονόματά τους αναφέρονται στη δικογραφία της Novartis, να προσπαθούν να πείσουν τον λαό, όχι για την αθωότητά τους (που είναι άλλωστε δικαίωμά τους), αλλά για την ηλιθιότητά τους. Έτσι που να σκανδαλίζεται κανείς, για το πόσο αβάσταχτη μπορεί να γίνει η αθωότητα της εγκληματικής ηλιθιότητας. (π.χ. να μην μπορούν να υπολογίσουν μια αναλογία πληθυσμού/εμβολίων ή να μην γνωρίζουν τι γινόταν μέσα στα υπουργεία τους). Δυστυχώς, είναι αδύνατον να αποδείξουν ότι δεν υπήρξε κατασπατάληση δημόσιου χρήματος.
Η ανοχή που υπήρχε το 1989 δεν υπάρχει πια. Ίσως, λοιπόν, ήρθε η ώρα οι πολίτες να «κάνουν ταμείο» με τα κόμματα, βάζοντας κάτω τα ελλείμματα εμπιστοσύνης, αξιών, οράματος, ιδεών, μέσα από μια διαδικασία αυτοκάθαρσης απ’τους «αθώους πανηλίθιους», που εκμεταλλεύτηκαν την πολιτική και τα κόμματα, χωρίς τον φόβο του Γ. Ραγκούση ότι «η αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών και η συντριβή του κομματικού συστήματος» θα φέρει «στροφή σε εθνολαϊκιστική κατεύθυνση».
Η σικάτη αυτή απειλή, ως φόβος, υποτιμά τον έλληνα πολίτη, που αν και του αρέσει να εκτονώνεται σε οπαδικές μπουρδομαζώξεις, φασίστας δεν είναι. Το απέδειξε, άλλωστε, με τη στάση του στο προσφυγικό, που τόσο πολύ δοκίμασε τη χώρα, την κυβέρνηση και τις αντοχές όλων. Το σκάνδαλο της Novartis, ανεξάρτητα από το ποιός θα κριθεί τελικά ένοχος και ποιός όχι, είναι μια χρήσιμη αφορμή διάλυσης του σάπιου κομματικού συστήματος και μιας νέας αρχής για όλα τα κόμματα.
(Πόσο μπορεί να κρατήσει αυτό; Λίγο. Δεν είναι τυχαίο ότι στη χώρα μας η αρχή έχει δύο έννοιες και κάθε αρχή τείνει να γίνεται Αρχή).
